امیشادمقالات
جو و خواص و فراورده‌های آن + جدول غذایی
اردیبهشت
جو و خواص و فراورده‌های آن + جدول غذایی
جو چیست؟
جو یک غلات است که از خانواده گندمیان است و به طور گسترده در سراسر جهان کشت می‌شود. این یک‌دانه خوراکی است که می‌توان از آن به‌صورت کامل، آسیاب شده یا به‌عنوان یک ماده استفاده کرد. جو منبع خوبی از فیبر، ویتامین و مواد معدنی است.
این گیاه از خانواده علفی‌ها است. ارتفاعش شاید به یک متر برسد و عمرش فقط یک سال و در بهار می‌روید. دانه آن به شکل خوشه است، برگ‌های باریک و پی‌درپی و درهم‌تنیده و به رنگ سبز پررنگ دارد.
جو به دو صورت کشت می‌شود: جو بهاره و جو پاییزه. جو بهاره از اسمش پیداست که در فصل در بهار کاشته می‌شود و نیازی رطوبت و سرمای زمستان ندارد و قبل از زمستان دانه می‌دهد، درحالی‌که جو پاییزه در فصل پاییز کاشته می‌شود و نیازمند و محتاج سرما و رطوبت زمستان است و دیرتر از جو بهاره محصول می‌دهد.
البته کاشت انواع مختلف جو بستگی به وضع آب‌وهوای منطقه دارد؛ مثلاً در مناطقی که بارندگی و رطوبت بهار و تابستان کم است، باید جو پاییزه کاشت که قبل از بهار برداشت کرد.
طبع جو در طب سنتی و قدیم
در طب سنتی ایران جو سرد و خشک است. یبوست‌آور است و در مقایسه با گندم مواد مغذی کمتر و ضعیف‌تری دارد.
ترکیبات جو
در صد گرم دانه جو مواد زیر موجود است:
|
آب |
۱۱ گرم |
|
پروتئین |
۸ گرم |
|
مواد نشاسته‌ای |
۷۸ گرم |
|
کلسیم |
۱۶ میلی‌گرم |
|
فسفر |
۱۸۹ میلی‌گرم |
|
آهن |
۲ میلی‌گرم |
|
سیدیم |
۳ میلی‌گرم |
|
پتاسیم |
۱۶۰ میلی‌گرم |
|
ویتامین B1 |
۰/۱۲ میلی‌گرم |
|
ویتامین B2 |
۰/۰۵ میلی‌گرم |
|
ویتامین B3 |
۳ میلی‌گرم |
ضمناً جو دارای مقدار کمی آرسنیک نیز است.
جو دارو می‌شود اگر
سمنو یا مالت جو: جو را می‌توان مثل دیگر دانه برای جوانه‌زدن در شرایطی مشابه قرارداد تا جوانه بزند. از جوانه آن می‌توان مالت درست کرد. مالت جو دارای مقدار زیادی ویتامین C است. مالت جو برای تهیه غذای اطفال و تهیه شیرینی‌های مختلف نیز به کار می‌رود.
طرز تهیه ماءالشعیر، در طب قدیم و سنتی: برای این منظور جو را شسته و چند دقیقه در آب جوش، بجوشانید، جو پوست‌کنده و جو پوست‌نکنده را آبکشی کرده و دوباره با آب جوشانده تا میوه آن به‌خوبی باز بشود؛ سپس از صافی گذرانده تا آب آن جدا بشود. پس از سردشدن قابل‌استفاده است.
کشک‌الشعیر: جو پوست‌کنده را با آب مخلوط می‌کنند و آن را آن قدر می‌جوشانند تا کاملاً باز شود، سپس آن را له می‌کنند و صاف می‌کنند تا خود جو نیز داخل آب شود. کشک‌الشعیر شبیه آش جو است.
عصاره مالت جو: از جوشاندن مالت جو در آب و غلیظ کردن مایع حاصل در خلأ (در گرمای بین چهل و پنج تا پنجاه درجه) عصاره مالت جو به دست می‌آید که دارای مقدار شصت درصد مالتوز، ده درصد ساکاروز، بیست درصد دکسترین و مقداری مواد معدنی و ویتامین‌های B1 و B2 است. این عصاره برای ترشح شیر مفید است.
انواع جو
جو معمولاً به چهار صورت در بازار عرضه می‌شود:
- جو پوست‌نکنده که هنوز سبوس آن جدا نشده است.
- جو پوست‌کنده که پوست آن گرفته شده است.
- جو سفید که پوست و سبوس آن گرفته شده است و به نام جو مرواریدی معروف است.
- جو پرک که پوست آن گرفته شده و بخارپز می‌شود و زیر غلتک‌های مخصوصی رفته صاف می‌شوند؛ چون شبیه ” پر ” می‌شوند اصطلاحاً به آن پرک می‌گویند.
جو دوسر گیاهیست متفاوت با جو که اغلب با جو اشتباه گرفته می‌شود. برای شناخت جو دوسر به مقاله “جو دوسر چیست و چه خواصی دارد؟ ” در همین وب‌سایت رجوع کنید.
خواص دارویی جو
1) غذای بسیار قوی برای افراد ضعیف است.
2) خاصیت نرم‌کننده دارد.
3) جوشانده جو ادرارآور است.
4) در قدیم از جو برای سقط‌جنین استفاده می‌کردند.
5) جو تب، بیماری‌های کبدی و اسهال را بر طرف می‌کند.
6) درمان‌کننده اسهال خونی، بواسیر، ورم کلیه و ورم مثانه است.
7) برای نقرس مفید است.
8)جو غذای بسیار خوبی برای ضعف‌های بعد از بیماری است. جوشانده جو، جو دوسر و گندم برای این منظور بسیار کارا و مفید است.
9) جوشانده جو داروی خوبی برای تب، کم‌خونی، و سوءهاضمه است.
10) اگر جوشانده جو را روی زخم‌های چرکین بگذارید، در بهبود آنها مؤثر است.
11) ماءالشعیر مسکن دردهای صفراوی، تب و امراض گرم است. زیرا ماءالشعیر سرد وتر است، حرارت داخلی بدن را پایین می‌آورد، حرارت کبد و عطش مفرط را فرو می‌کشد.
12) ماءالشعیر برای درمان سل، زخم‌های ریه و سردرد گرم مفید است.
13) ماءالشعیر خون‌ساز است و زودهضم می‌شود.
14) اگر کسی یبوست دارد، نباید از ماءالشعیر استفاده کند.
15) برای درمان سردرد ماءالشعیر را با خشخاش بکوبید و استفاده نمایید.
16) ماءالشعیر برای اشخاص سردمزاج مضر است.
17) جو را با آب مخلوط کرده و از آن پماد تهیه کرده و روی قسمت‌هایی که ناشی از درد نقرس است بمالید.
18) آرد جو که با شکر مخلوط شده باشد غذای مناسبی برای کودکان و اطفال است.
19)برای نفخ و شکم‌درد و حتی درمان یبوست‌های شدید و مزمن بیسکویت جو گزینه بسیار مناسبی است.
20) خمیر آرد جو را بگذارید ترش شود، سپس آن را در دوغ حل کنید، و یک شب بگذارید بماند. این دوغ برای تشنگی مفرط، اسهال صفراوی و خارش مفید است.
21) افرادی که مزاج سرد دارند برای گرفتن سردی جو، بهتر است آن را با شکر استفاده نماید.
22) کشک‌الشعیر به‌خاطر سردی که دارد برای اسهال‌های صفرا و گرم‌مزاجان داروی خوبی است.
23) قرقره‌کردن کشک‌الشعیر برای ورم گلو و گلودرد مفید است.
24) جو کلسترول را کاهش می‌دهد.
25) جو برای سرطان مفید است.
تفاوت جو با جو پرک
گیاه‌شناسی جو با جو پرک
جو: از خانواده گندم و به‌صورت خوشه‌ای رشد می‌کند.
جو پرک: از دانه‌های جو تهیه می‌شود.
ظاهر جو با جو پرک
جو: دانه‌های کوتاه‌تر و متراکم‌تر با برآمدگی در وسط دارد.
جو پرک: دانه‌های صاف و پهن‌تر با لبه‌های نرم دارد.
تفاوت رنگ جو پرک با جو پوست کنده
جو: دانه‌های سفید یا قهوه‌ای روشن دارد.
جو پرک: دانه‌های کرم رنگ یا قهوه‌ای روشن دارد.
تفاوت در موارد مصرف جو پوست کنده با جو پرک
جو: بیشتر برای تهیه نان، غلات و دیگر فرآورده‌های غذایی استفاده می‌شود.
جو پرک: بیشتر برای تهیه اوتمیل و صبحانه استفاده می‌شود.
تفاوت در ارزش غذایی جو پرک با جو پوست کنده
جو: منبع غنی از کربوهیدرات و فیبر است.
جو پرک: منبع غنی از کربوهیدرات، فیبر و بتاگلوکان است.
فواید سلامتی در تفاوت جو پرک با جو پوست‌کنده
جو: به کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ کمک می‌کند.
جو پرک: به کاهش کلسترول، تقویت عضلات و بهبود سلامت گوارش کمک می‌کند.
تفاوت طعم و بافت جو پرک با جو پوست کنده
جو: طعم ملایم و تا حدی شیرین دارد.
جو پرک: طعم قوی‌تر و جویدنی‌تر دارد.
قیمت جو پوست کنده با قیمت جو پرک متفاوت است
جو: به‌طورکلی ارزان‌تر از جو پرک است.
جو پرک: به‌طورکلی گران‌تر از جو است.
جدول مقایسه جو پوست کنده با جو پرک
|
ویژگی |
جو پرک |
جو |
|
گیاه شناسی |
دانه های جو |
خانواده گندم |
|
ظاهر |
دانه های صاف و پهن |
دانه های کوتاه و متراکم |
|
رنگ |
کرم رنگ یا قهوه ای روشن |
سفید یا قهوه ای روشن |
|
مصرف |
اوتمیل، صبحانه |
نان، غلات، سوپ |
|
ارزش غذایی |
کربوهیدرات، فیبر، بتاگلوکان |
کربوهیدرات، فیبر |
|
فواید سلامتی |
کلسترول، عضلات، گوارش |
بیماری های قلبی عروقی، دیابت نوع ۲ |
|
طعم و بافت |
قوی، جویدنی |
ملایم، شیرین |
|
قیمت |
گران تر |
ارزان تر |
تفاوت اصلی در شناخت جو پوست کنده با جو پرک شده
جو دانه کامل است، درحالی‌که جو پرک فرآورده‌ای از دانه جو است.
جو پرک به‌طورکلی پخت سریع‌تری نسبت به جو دارد.
شما هم اگر در این زمینه تجربه‌ای دارید، در قسمت کامنت‌ها تجربه خودتان را بازگو کنید؛ همه ما از این تجربیات ارزشمند استفاده خواهیم نمود.
در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر به آدرس Barley رجوع کنید.
