ناگفته‌هایی درباره گندم + 5 نوع گندم

ناگفته‌هایی درباره گندم که تا کنون گفته نشده است

گندم چیست؟

 گندم گیاهی است که از خانواده گرامینه‌ها است. این یکی از مهم‌ترین غلات در جهان است و برای تهیه نان، ماکارونی، غلات و سایر مواد غذایی استفاده می‌شود.

گندم بومی است. در خاورمیانه و شمال آفریقا، هزاران سال است که کشت می‌شود. این گیاه یک‌دانه غلات است که به‌صورت خوشه‌ای روی ساقه رشد می‌کند. دانه‌های گندم را می‌توان آسیاب کرد تا آرد درست کرد یا به‌صورت کامل مصرف کرد.

 گندم منبع خوبی از کربوهیدرات، پروتئین و فیبر است. همچنین منبع ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله ویتامین B۱، آهن و منیزیم است.

به‌طور کلی گندم به دو دسته دیم و آبی تقسیم می‌شود که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم

گندم دیم و گندم آبی

 

تفاوت‌های کلیدی بین گندم دیم و گندم آبی به شرح زیر است:

 آبیاری گندم دیم و گندم آبی

 گندم دیم: بدون آبیاری مصنوعی و با اتکا به بارندگی رشد می‌کند.

 گندم آبی: با استفاده از سیستم‌های آبیاری مصنوعی مانند آبیاری سطحی، آبیاری بارانی یا آبیاری قطره‌ای رشد می‌کند.

 عملکرد گندم آبی و دیم

 گندم دیم: به طور قابل‌توجهی کمتر از گندم آبی است. این به دلیل وابستگی گندم دیم به بارندگی است که می‌تواند متغیر و غیرقابل‌پیش‌بینی باشد.

 گندم آبی: به طور قابل‌توجهی بیشتر از گندم دیم است. این به دلیل کنترل بیشتر بر میزان آب و زمان آبیاری در گندم آبی است.

 آفات و بیماری‌ها گندم دیم و گندم آبی

 گندم دیم: بیشتر در معرض آفات و بیماری‌ها قرار دارد، زیرا رطوبت خاک به طور مداوم بالا نیست.

 گندم آبی: به دلیل رطوبت کنترل شده خاک، کمتر در معرض آفات و بیماری‌ها قرار دارد.

 کیفیت گندم دیم و گندم آبی

 گندم دیم: معمولاً از نظر کیفیت پروتئین و گلوتن بهتر از گندم آبی است.

 گندم آبی: به دلیل رطوبت بیشتر، ممکن است از نظر کیفیت پروتئین و گلوتن ضعیف‌تر باشد.

تفاوت هزینه گندم دیم و گندم آبی

 گندم دیم: به‌طورکلی ارزان‌تر از گندم آبی است، زیرا به آبیاری مصنوعی نیاز ندارد.

 گندم آبی: به دلیل نیاز به سیستم‌های آبیاری مصنوعی، گران‌تر از گندم دیم است.

 مناطق کشت آبی و دیم

 گندم دیم: در مناطق خشک و نیمه‌خشک با بارندگی کم‌رشد می‌کند.

 گندم آبی: در مناطقی با بارندگی کافی و یا در مناطقی که به سیستم‌های آبیاری مصنوعی دسترسی دارند، رشد می‌کند.

 نقش گندم دیم و گندم آبی در امنیت غذایی

 گندم دیم: نقش مهمی در تأمین غذای جمعیت درحال‌رشد کشورهای درحال‌توسعه دارد.

 گندم آبی: نقش مهمی در تأمین غذای جمعیت درحال‌رشد کشورهای توسعه‌یافته دارد.

انواع گندم

 انواع مختلفی از گندم وجود دارد، از جمله:

 گندم نان: این رایج‌ترین نوع گندم است و برای تهیه نان، ماکارونی و سایر محصولات غذایی استفاده می‌شود.

 گندم دوروم: این نوع گندم سخت‌تر از گندم نان است و برای تهیه ماکارونی و کوسکوس استفاده می‌شود.

 گندم نرم: این نوع گندم نرم‌تر از گندم نان است و برای تهیه کیک، کلوچه و سایر محصولات پخته شده استفاده می‌شود.

گندم پوست کنده یا گندم حلیمی: گندم پوست کنده که به گندم حلیمی نیز معروف است، گندمی است که سبوس آن جدا شده است. سبوس لایه بیرونی دانه گندم است و از فیبر، ویتامین و مواد معدنی تشکیل شده است.

گندم مرغی:  گندم مرغی که به نام گندم خوراکی طیور نیز شناخته می‌شود، نوعی گندم است که برای تغذیه مرغ و سایر طیور استفاده می‌شود. این دانه معمولاً از گندم‌های باکیفیت پایین‌تر که برای مصارف انسانی مناسب نیستند، تهیه می‌شود.

 گندم یک محصول مهم در سراسر جهان است. این یک منبع غذایی اصلی برای بسیاری از مردم است و همچنین برای تهیه طیف وسیعی از محصولات دیگر از جمله خوراک دام، سوخت‌های زیستی و مواد شیمیایی استفاده می‌شود.

جهت توضیح کامل‌تر و دقیق‌تر تفاوت گندم پوست کنده با گندم معمولی یا گندم پوست نکنده نیاز به توضیح آناتومی گندم است که در ادامه شرح داده می‌شود.

 آناتومی گندم

 دانه گندم از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:

 سبوس: سبوس لایه بیرونی دانه است و از فیبر، ویتامین و مواد معدنی تشکیل شده است.

 آندوسپرم: آندوسپرم قسمت داخلی دانه است و از نشاسته، پروتئین و چربی تشکیل شده است.

 جوانه: جوانه قسمت جنینی دانه است و از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی تشکیل شده است.

 ساقه گندم از گره‌ها و میان‌گره‌ها تشکیل شده است. گره‌ها قسمت‌هایی از ساقه هستند که‌برگ‌ها از آنها بیرون می‌آیند. میان‌گره‌ها قسمت‌هایی از ساقه هستند که بین گره‌ها قرار دارند.

 برگ‌های گندم از تیغه و غلاف تشکیل شده است. تیغه قسمت پهن‌برگ است. غلاف قسمت لوله‌ای شکل برگ است که ساقه را احاطه کرده است.

 گل‌گندم از پنج گلبرگ، پنج کاسبرگ، یک پرچم و یک تخمدان تشکیل شده است. گلبرگ‌ها و کاسبرگ‌ها قسمت‌های محافظ گل هستند. پرچم اندام نر گل است و گرده را تولید می‌کند. تخمدان اندام ماده گل است و تخمک را تولید می‌کند.

 دانه گندم یک میوه است. از تخمدان گل تشکیل شده است. دانه گندم حاوی یک جنین خفته و یک منبع غذایی است.

 در اینجا برای درک بهتر موضوع تصویری از آناتومی گندم را مشاهده می‌کنید:

 

 

 این تصویر شامل:

 دانه گندم: دانه گندم از سه قسمت اصلی تشکیل شده است: سبوس، آندوسپرم و جوانه.

 ساقه گندم: ساقه گندم از گره‌ها و میان‌گره‌ها تشکیل شده است.

 برگ‌های گندم: برگ‌های گندم از تیغه و غلاف تشکیل شده است.

 گل‌گندم: گل‌گندم از پنج گلبرگ، پنج کاسبرگ، یک پرچم و یک تخمدان تشکیل شده است.

کدام قسمت ها در گندم پوست کنده جدا می‌شود؟

 در گندم پوست‌کنده، سبوس که لایه بیرونی دانه گندم است، جدا می‌شود. سبوس از فیبر، ویتامین و مواد معدنی تشکیل شده است.

 همانطور که گفته شد قسمت‌های مختلف دانه گندم عبارتند از:

 سبوس: لایه بیرونی دانه گندم است که از فیبر، ویتامین و مواد معدنی تشکیل شده است.

 آندوسپرم: قسمت داخلی دانه گندم است که از نشاسته، پروتئین و چربی تشکیل شده است.

 جوانه: قسمت جنینی دانه گندم است که از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی تشکیل شده است.

 در فرایند پوست کندن گندم، سبوس از دانه جدا می‌شود. این کار به روش‌های مختلفی از جمله آسیاب‌کردن، الک‌کردن و یا استفاده از دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شود.

 گندم پوست‌کنده که به گندم حلیمی نیز معروف است، برای تهیه حلیم، آش و سوپ استفاده می‌شود.

فواید و معایب گندم پوست کنده

 فواید گندم پوست‌کنده

 هضم آسان‌تر: گندم پوست کنده به دلیل فیبر کمتر، هضم آسان‌تری نسبت به گندم کامل دارد.

 طعم و مزه ملایم‌تر: گندم پوست کنده طعم و مزه ملایم‌تری نسبت به گندم کامل دارد.

 معایب گندم پوست کنده

 فیبر کمتر: گندم پوست کنده فیبر کمتری نسبت به گندم کامل دارد.

 ویتامین و مواد معدنی کمتر: گندم پوست کنده ویتامین و مواد معدنی کمتری نسبت به گندم کامل دارد.

 انتخاب بین گندم پوست کنده و گندم کامل به نیازها و ترجیحات شما بستگی دارد. اگر به دنبال هضم آسان‌تر و طعم و مزه ملایم‌تر هستید، گندم پوست کنده گزینه مناسب‌تری است. اگر به دنبال فیبر، ویتامین و مواد معدنی بیشتر هستید، گندم کامل گزینه مناسب‌تری است.

 

تفاوت گندم پوست کنده با گندم پوست‌نکنده

 گندم پوست کنده که به گندم حلیمی نیز معروف است، گندمی است که سبوس آن جدا شده است. سبوس لایه بیرونی دانه گندم است و از فیبر، ویتامین و مواد معدنی تشکیل شده است.

 گندم پوست‌نکنده گندمی است که سبوس آن جدا نشده است. سبوس به طور طبیعی به دانه گندم چسبیده است و جداکردن آن دشوار است.

 تفاوت‌های کلیدی بین گندم پوست کنده و گندم پوست نکنده یا گندم معمولی

 فیبر: گندم پوست کنده فیبر کمتری نسبت به گندم پوست نکنده دارد. سبوس منبع خوبی از فیبر است و به هضم و سلامت روده کمک می‌کند.

 تفاوت ویتامین و مواد معدنی گندم پوست کنده با گندم پوست‌نکنده

: گندم پوست کنده ویتامین و مواد معدنی کمتری نسبت به گندم پوست نکنده دارد. سبوس منبع خوبی از ویتامین B، آهن و منیزیم است.

 تفاوت طعم و مزه تفاوت گندم پوست کنده با گندم پوست‌نکنده

گندم پوست کنده طعم و مزه ملایم‌تری نسبت به گندم پوست نکنده دارد. سبوس طعم و مزه قوی‌تری به گندم می‌دهد.

 کاربردهای گندم پوست کنده با گندم پوست نکنده

گندم پوست کنده برای تهیه حلیم، آش و سوپ استفاده می‌شود. گندم پوست نکنده برای تهیه نان، ماکارونی و سایر محصولات پخته شده استفاده می‌شود.

 مزایای گندم پوست کنده

 هضم آسان‌تر: گندم پوست کنده به دلیل فیبر کمتر، هضم آسان‌تری نسبت به گندم پوست نکنده دارد.

 طعم و مزه ملایم: گندم پوست کنده طعم و مزه ملایم‌تری نسبت به گندم پوست نکنده دارد.

 مزایای گندم پوست نکنده:

 فیبر بیشتر: گندم پوست نکنده فیبر بیشتری نسبت به گندم پوست کنده دارد. فیبر به هضم و سلامت روده کمک می‌کند.

 ویتامین و مواد معدنی بیشتر: گندم پوست نکنده ویتامین و مواد معدنی بیشتری نسبت به گندم پوست کنده دارد. سبوس منبع خوبی از ویتامین B، آهن و منیزیم است.

 انتخاب بین گندم پوست کنده و گندم پوست نکنده به نیازها و ترجیحات شما بستگی دارد. اگر به دنبال هضم آسان‌تر و طعم و مزه ملایم هستید، گندم پوست کنده گزینه مناسب‌تری است. اگر به دنبال فیبر، ویتامین و مواد معدنی بیشتر هستید، گندم پوست نکنده گزینه مناسب‌تری است.

 در ادامه به چند نکته برای استفاده از گندم پوست کنده و گندم پوست نکنده توضیح داده می‌شود.

 گندم پوست کنده: گندم پوست کنده را قبل از استفاده باید خیس کنید. می‌توانید گندم پوست کنده را به مدت ۶ تا ۸ ساعت در آب خیس کنید.

 گندم پوست نکنده یا گندم حلیمی: گندم پوست نکنده را می‌توانید به‌صورت بوداده یا آسیاب شده مصرف کنید. می‌توانید گندم پوست نکنده را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در فر بو دهید.

گندم دو تا سه بار پوست کنده شده

 گندم دو یا سه بار پوست‌کنده شده به گندم سبوس گیری شده یا آرد سفید نزدیک است. در این فرایند، سبوس گندم که لایه بیرونی دانه است، به طور کامل یا جزئی جدا می‌شود.

 

 انواع گندم پوست کنده شده

 

 گندم دو بار پوست‌کنده: در این نوع، سبوس و جوانه گندم جدا می‌شود و فقط آندوسپرم باقی می‌ماند. آرد حاصل از این نوع گندم به آرد سفید معروف است.

 گندم سه بار پوست کنده: در این نوع، علاوه بر سبوس و جوانه، بخش‌هایی از آندوسپرم نیز جدا می‌شود. آرد حاصل از این نوع گندم به آرد سوپر سفید معروف است.

 

 

 تفاوت‌های گندم دو بار پوست کنده و سه بار پوست کنده

 

 میزان سبوس: گندم دو بار پوست کنده سبوس بیشتری نسبت به گندم سه بار پوست کنده دارد.

 رنگ: آرد گندم یا گندم دو بار پوست کنده کمی تیره‌تر از آرد گندم سه بار پوست کنده است.

 مزه: آرد گندم یا گندم دو بار پوست کنده طعم و مزه قوی‌تری نسبت به آرد گندم سه بار پوست کنده دارد.

 مواد مغذی: گندم دو بار پوست کنده فیبر، ویتامین و مواد معدنی بیشتری نسبت به گندم سه بار پوست کنده دارد.

 کاربرد: از آرد گندم دو بار پوست کنده برای تهیه نان، کیک، کلوچه و سایر محصولات پخته شده استفاده می‌شود. از آرد گندم سه بار پوست کنده برای تهیه شیرینی، کیک و سایر محصولات پخته شده که نیاز به طعم و مزه ملایم دارند، استفاده می‌شود.

در ایران نیز چند کارخانه تولید و بسته‌بندی گندم است که گندم آنها دو تا سه بار پوست کنده شده است.

 مزایای گندم سبوس گیری شده یا گندم پوست کنده

 

 طعم و مزه ملایم: آرد گندم سبوس گیری شده طعم و مزه ملایمی دارد که برای بسیاری از افراد جذاب است.

 بافت نرم: آرد گندم سبوس گیری شده بافت نرم و لطیفی دارد که برای تهیه نان و کیک مناسب است.

 ماندگاری بیشتر: آرد گندم و گندم پوست کنده شده ماندگاری بیشتری نسبت به آرد سبوس‌دار دارد.

 

 معایب گندم سبوس گیری شده یا گندم پوست کنده

 فیبر کمتر: گندم سبوس گیری شده فیبر کمتری نسبت به گندم سبوس‌دار دارد. فیبر برای هضم و سلامت روده مفید است.

 ویتامین و مواد معدنی کمتر: گندم سبوس گیری شده ویتامین و مواد معدنی کمتری نسبت به گندم پوست کنده دارد.

 شاخص گلیسمی بالا: گندم پوست کنده شده شاخص گلیسمی بالایی دارد. شاخص گلیسمی نشان‌دهنده سرعت افزایش قند خون بعد از مصرف غذا است.

 

معایب گندم سه بار پوست‌کنده شده

 گندم سه بار پوست‌کنده شده که به آرد سوپر سفید معروف است، در فرایندی سبوس و جوانه گندم و بخش‌هایی از آندوسپرم آن جدا می‌شود. این فرایند باعث می‌شود که آرد حاصل طعم و مزه ملایم‌تر و بافت نرم‌تری داشته باشد، اما معایبی نیز به همراه دارد.

 برخی از معایب گندم سه بار پوست‌کنده شده

 ۱. فیبر کمتر:  سبوس گندم منبع غنی فیبر است که برای هضم و سلامت روده مفید است. در فرایند پوست‌گیری سبوس جدا می‌شود، و در نتیجه گندم سه بار پوست‌کنده شده فیبر بسیار کمتری نسبت به گندم سبوس‌دار دارد.

 ۲. ویتامین و مواد معدنی کمتر: سبوس و جوانه گندم منبع غنی ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین‌های گروه B، آهن و منیزیم هستند. در فرایند پوست‌گیری سبوس و جوانه جدا می‌شوند، و در نتیجه گندم سه بار پوست‌کنده شده ویتامین و مواد معدنی بسیار کمتری نسبت به گندم سبوس‌دار دارد.

 ۳. شاخص گلیسمی بالا: آرد گندم سه بار پوست‌کنده شده شاخص گلیسمی بالایی دارد. شاخص گلیسمی نشان‌دهنده سرعت افزایش قند خون بعد از مصرف غذا است. مصرف غذاهای با شاخص گلیسمی بالا می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد.

۴. مواد مغذی مصنوعی: برخی از تولیدکنندگان برای جبران کمبود مواد مغذی، به آرد سوپر سفید ویتامین و مواد معدنی مصنوعی اضافه می‌کنند. این مواد مغذی به طور طبیعی در گندم سبوس‌دار وجود دارند، اما در فرایند پوست‌گیری از بین می‌روند.

 ۵. طعم و مزه ضعیف: طعم و مزه گندم سه بار پوست کنده شده به دلیل جداشدن سبوس و جوانه ضعیف‌تر از گندم سبوس‌دار است.

 ۶. قیمت بیشتر: فرایند پوست‌گیری گندم پیچیده‌تر است و به همین دلیل قیمت گندم سه بار پوست کنده شده بیشتر از گندم سبوس‌دار است.

در مقابل، گندم سبوس‌دار یا گندم پوست کنده نشده و گندم معمولی

1.  فیبر، ویتامین و مواد معدنی بیشتری دارد.
2.  شاخص گلیسمی پایین‌تری دارد.
3.  طعم و مزه قوی‌تر و طبیعی‌تری دارد.
4.  قیمت ارزان‌تری دارد.

 

 انتخاب بین گندم سبوس گیری شده و گندم سبوس‌دار به نیازها و ترجیحات شما بستگی دارد. اگر به دنبال طعم و مزه ملایم و بافت نرم هستید، گندم سبوس گیری شده گزینه مناسب‌تری است. اگر به دنبال فیبر، ویتامین و مواد معدنی بیشتر هستید، گندم سبوس‌دار گزینه مناسب‌تری است.

گندم مرغی

 گندم مرغی که به نام گندم خوراکی طیور نیز شناخته می‌شود، نوعی گندم است که برای تغذیه مرغ و سایر طیور استفاده می‌شود. این دانه معمولاً از گندم‌های باکیفیت پایین‌تر که برای مصارف انسانی مناسب نیستند، تهیه می‌شود.

 

 گندم مرغی معمولاً شامل موارد زیر است:

 گندم دانه‌ریز: این نوع گندم دانه‌های کوچکی دارد و برای تغذیه جوجه‌ها و طیور جوان مناسب است.

 گندم شکسته: این نوع گندم از دانه‌های شکسته گندم تهیه می‌شود و برای تغذیه مرغ‌های بالغ مناسب است.

 گندم ضایعاتی: این نوع گندم از ضایعات سایر فرایندهای تولید گندم تهیه می‌شود و برای تغذیه طیور استفاده می‌شود.

 گندم مرغی منبع خوبی از کربوهیدرات، پروتئین و فیبر است. همچنین منبع ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله ویتامین‌های گروه B، آهن و منیزیم است.

 گندم مرغی را می‌توان به‌صورت خام یا پخته به مرغ و طیور داد. گندم پخته شده هضم آسان‌تری دارد و مواد مغذی آن بهتر جذب می‌شود.

 در اینجا به چند نکته برای استفاده از گندم مرغی اشاره می‌کنیم:

 از گندم مرغی باکیفیت استفاده کنید.

 گندم مرغی را قبل از استفاده به مرغ و طیور بدهید.

 گندم مرغی را در جای خشک و خنک نگهداری کنید.

 گندم مرغی یک خوراک مغذی و مقرون‌به‌صرفه برای مرغ و سایر طیور است.

 

جهت کسب اطلاعات بیشتر به آدرس Hulled wheat رجوع کنید.