خواص برنج سفید و قهوه ای + 26 خاصیت + جدول مقایسه

مقاله خواص برنج سفید و قهوه ای + ۲۶ خاصیت + جدول مقایسه

برنج چیست؟

برنج Rice
نام علمی Oryza
برنج گیاهی است که در مناطق گرم و مرطوب کشت می‌شود و تا حدود یک متر و ارتفاع دارد و عمرش یک سال است. برگ‌های نوک‌تیز و بزرگ دارد همراه با ساقه‌هایی که راست و گره‌دار است. هر سنبل برنج دنباله‌ای کوتاه و یک گل دارد. میوه آن به شکل خوشه‌ای متشکل از سنبل‌هایی در انتهای ساقه قرار دارد و یک‌دانه برنج در آن است؛ یا شلتوک گویند و اصطلاحاً به برنج با پوست شلتوک نیز گفته می‌شود. برنج از غلات اساسی و مهم است. تقریباً غذای اصلی نصف مردم کره زمین بوده و هست.

زادگاه اصلی برنج از آسیا است و در حدود سه هزار سال قبل از میلاد در هند و چین کاشته می‌شد. برنج بعدها به ژاپن، سیلان و دیگر نقاط استوایی کره زمین سفر کرد؛ در قرن هفتم میلادی، مصریان نیز شروع به کشت برنج کردند.

احتمال داده‌اند حدود صد و پنجاه نوع مختلف برنج وجود دارد. نمونه‌های مرغوب آن در شمال و جنوب ایران و نواحی گرمسیر فارس و اصفهان یا هرجایی که شرایط مطلوب کاشت برنج را داشته باشد، از کاشتن آن دریغ نمی‌کنند.

تا همین چند سال پیش برنج به دو دسته تقسیم می‌شد:

نوعی که دانه آن دراز، کشیده و باریک است که به نام برنج صدری معروف است. نوع دوم که دانه آن ریز و گرد است و به نام برنج چینی یا ژاپنی شهرت دارد. از انواعب برنجی در در بازار ایران استفاده می‌شود می‌توان به برنج طارم، هاشمی، طارم هاشمی، فجر، شیرودی، ندار، درود، لنجان، چمپا و… یاد کرد.

برنجی که ایرانیان و مردم بیشتر کشورها استفاده می‌کنند، برنجی است که شلتوک و پوسته خارجی آن گرفته شده است. رنگ اصلی برنج وقتی که در پوسته است، قهوه‌ای است و برنج قهوه‌ای (Brown Rice) نامیده می‌شود.

 

برای به‌دست‌آوردن برنج سفید، دانه‌های برنج را در دستگاهای بوجاری می‌ریزند که این دستگاه‌ها پوسته خارجی برنج را از آن جدا می‌کنند، سپس با اصطکاک دادن برنج بدون غشا با یکدگر، پوسته خارجی آن نیز از بین می ورد. برنج به رنگ سفید و شفاف می‌شود. اما عاری از ویتامین (B1) است.

افرادی که فقط از برنج تغذیه می‌کنند و غذای دیگری استفاده نمی‌کنند، به بیماری بری‌بری مبتلا می‌شوند؛ بهتر است برای استفاده از تمام ویتامین‌های و مواد معدنی موجود در برنج، بهتر است که از برنج قهوه‌ای که پوست خارجی آن گرفته نشده است، استفاده کرد ولی باید توجه داشت که هضم برنج قهوه‌ای کمی دیر هضم‌تر از برنج سفید است.

نوع وحشی آن یکی دیگر از انواع برنج است که باریک و دراز و سیاه‌رنگ‌‌تر از برنج صدری است. این نوع برنج دارای مواد معدنی و ویتامین‌های بی‌شمار است، ولی هضم آن کمی دشوار است و بهتر است که با سفید مخلوط و استفاده گردد.

مواد تشکیل دهنده برنج

در برنج ماده‌ای به نام اوریدین (Oridine) است که خاصیت ضدالتهاب عصبی را داراست. برنج از لحاظ مواد غذایی بسیار غنی است. البته همان‌طور که گفتیم، هنگامی که غشا قهوه‌ای آن را می‌گیرند، مقداری از ویتامین‌های خود را از دست می‌دهد.

در جدول زیر مواد موجود در صد گرم برنج قهوه‌ای و برنج سفید با هم کرده‌ایم:

جدول مقایسه برنج سفید و قهوه‌ای

مواد	در صد گرم برنج قهوه‌ای	در صد گرم برنج سفید
انرژی	360 کالری	362 کالری
آب	12 گرم	12 گرم
پروتئین	7/5 گرم	6/6 گرم
نشاسته	76 گرم	80 گرم
کلسیم	32 میلی‌گرم	25 میلی‌گرم
فسفر	220 میلی‌گرم	95 میلی‌گرم
آهن	1/6 میلی‌گرم	0/8 میلی‌گرم
سدیم	10 میلی‌گرم	5 میلی‌گرم
پتاسیم	215 میلی‌گرم	90 میلی‌گرم
ویتامین B1	0/35 میلی‌گرم	0/06 میلی‌گرم
ویتامین B2	0/05 میلی‌گرم	0/03 میلی‌گرم
ویتامین B3	4/8 میلی‌گرم	1/5 میلی‌گرم

همان‌طور که ملاحظه می‌شود، مقدار ویتامین B1 در برنج سفید حدود یک‌ششم، ویتامین B2 تقریبا نصف و ویتامین B3 به اندازه یک‌سوم برنج قهوه‌ای است و مواد معدنی آن به مقدار بسیار زیادی کاسته می‌شود.
پوست و یا شلتوک برنج که در مراحل بوجاری یا الک شدن از آن جدا می‌شود، سبوس برنج نامیده می‌شود که آن هم منبع ویتامین‌ها و مواد معدنی است.

در صد گرم سبوس برنج این مقادیر مواد موجود است:

مواد صد گرم سبوس برنج
انرژی	275 کالری
آب	9/7 گرم
پروتئین	13/5 گرم
نشاسته	50 گرم
چربی	15/5 گرم
کلسیم	75 میلی‌گرم
فسفر	1400 میلی‌گرم
آهن	20 میلی‌گرم
پتاسیم	1500 میلی‌گرم
ویتامین B1	2/25 میلی‌گرم
ویتامین B2	0/25 میلی‌گرم
ویتامین B3	30 میلی‌گرم

پوست قهوه‌ای‌رنگ روی برنج نیز که به‌خاطر به هم ساییدن در دستگاه‌های مخصوص بوجاری یا در موقع شستن از برنج جدا می‌شود، سرشار از مواد معدنی و پروتئین و ویتامین‌هایی است.

جدول زیر مقدار مواد موجود در صد گرم این پوست قهوه‌ای‌رنگ را به شما نشان می‌دهد:

 

مواد
انرژی	265 کالری
آب	9/8 گرم
پروتئین	12 گرم
نشاسته	60 گرم
چربی	12/8 گرم
کلسیم	70 میلی‌گرم
فسفر	1100 میلی‌گرم
آهن	16 میلی‌گرم
پتاسیم	715 میلی‌گرم
ویتامین B1	1/85 میلی‌گرم
ویتامین B2	0/18 میلی‌گرم
ویتامین B3	28 میلی‌گرم

خواص برنج

برنج از نظر طب قدیم و ایرانی، معتدل و خشک است، البته بستگی دارد که آن را چگونه درست کنید. برنج آبکش شده سرد، آب آن گرم، درحالی‌که برنجی کته شده، گرم است.

برنج دارای ماده‌ای به نام آمیدون (Amidon) است، اما از این نظر که ماده گلوتن آن کم است، یعنی کاملاً به نمی‌چسبند، نان درست‌کردن از آن کمی دشوار است. در آسیای‌شرقی از برنج نوعی الکل تهیه می‌کنند که به نام ساکه معروف است و زیان آن از الکل معمولی کمتر است و برای مصارف دارویی می‌باشد.

برنج یک غذای سهل‌الهضم است، بسیار مقوی است و ضمناً خواص درمانی بسیاری دارد.

برنج و ۲۶ خواص باورنکردنی برنج

1. برنج قهوه‌ای خاصیت ضدالتهاب عصبی دارد.
2. خوردن برنج تحریکات معده و روده را آرام می‌کند.
3. از جوانه برنج نوعی مالت درست می‌شود و به‌عنوان تقویت‌کننده معده به کار می‌رود.
4. اگر برنج را در آب بپزید، آب آن اسهال و اسهال خونی را درمان می‌کند. آب برنج را می‌توانید به اطفال شیرخوار نیز بدهید.
5. از آب برنج برای شست‌وشوی زخم‌ها استفاده کنید.
6. آب برنج را می‌توان برای درمان ورم‌های روده‌ای و استفراغ‌های خونی استفاده نمایید.
7. دم‌کرده ریشه و ساقه‌های زیر زمینی برنج، برای زیادشدن ترشحات ادراری استفده می‌شود.
8. برای درمان تب، سر و بدن را با آرد برنج کمپرس کنید.
9. برنج خواب‌آور نیز هست.
10. زیاده‌روی در خوردن برنج موجب زیاد شدن وزن می‌شود.
11. برنج عطش را رفع می‌کند.
12. خوردن برنج تولید اسپرم را بیشتر می‌کند.
13. اگر برنج را با شیر مخلوط کنید، بسیار مقوی می‌شود و نیروی جنسی را افزایش و تقویت می‌کند.
14. برای برطرف‌کردن دل‌به‌هم‌خوردگی و استفراغ، برنج را با دوغ تازه میل کنید.
15. آب برنج خیس خورده برای درمان اسهال و قطع قاعدگی مفید است.
16. از آب جوشانده برنج آبکش شده برای شستن جواهرات خود استفاده کنید چون آنها را جلا می‌دهد.
17. برای از بین بردن التهاب پوست، آرد برنج را با نشاسته یا پودر تالک مخلوط کنید و به پوست بمالید.
18. دانشمندان اثبات کرده‌اند که خوردن برنج برای درمان فشارخون بسیار مفید است.
19. خوردن برنج، قندخون را در حالت متعادل نگه می‌دارد.
20. یک پزشک آمریکایی، رژیم برنج را برای درمان فشارخون پیشنهاد می‌کند، او به بیماران تأکید می‌کند که برنج را بدون نمک و همراه با میوه‌های مختلفی مصرف نمایند. ولی هنوز دانشمندان نمی‌دانند که در برنج چه موادی موجود است که باعث پایین آمدن فشارخون می‌شود.
21. رژیم برنج برای اختلالات کلیوی مفید است.
22. رژیم برنج برای مبتلایان به بیماری سواری‌سیس (Psoraisis) هم خیلی مفید است و آنها را درمان می‌نماید.
23. برنج دارای موادی به نام جلوگیری‌کننده پروتئاز (Protease inhibitor) است که دارویی مفید در متوقف کردن رشد سلول‌های سرطانی است. در آزمایشاتی که روی موش‌ها انجام شده، اثبات شده که خوردن سبوس برنج خطر ابتلا به سرطان معده را کم می‌نماید. در کشورهایی که غذای اصلی مردم حبوبات و برنج بوده، سرطان روده بزرگ، پستان و پروستات کمتر مشاهده شده است.
24. جوشانده برنج یکی از بهترین داروها برای رفع اسهال است. روش تهیه جوشانده برنج بدین  صورت است که باید سه قاشق سوپ‌خوری برنج را در یک لیتر آب بریزید، مقداری نمک به آن اضافه کنید و آن را بجوشانید تا برنج‌ها کاملاً له شود و به‌صورت مایع سفیدی درآید. البته برای این که این جوشانده خوش‌طعم شود، می‌توان کمی شربت یا پوست پرتقال یا نارنگی به آن اضافه کنید. این دم‌نوش را روزی چند بار به فردی که اسهال دارد، بدهید. از این جوشانده می‌توان به‌عنوان تنقیه نیز برای رفع اسهال استفاده کرد.
25. خورد سبوس برنج به اندازه یک قاشق سوپ‌خوری، دو بار در روز، از ساختن سنگ کلیه کلسیمی جلوگیری می‌کند، بنابراین سبوس برنج یکی از داروهای مفید ضد سنگ کلیه است. اشخاصی که کلیه‌شان سنگ می‌سازد، بهتر است از سبوس برنج استفاده کنند.
26. جوشانده برنج غذای خوبی برای اطفال شیرخوار است؛ می‌توان آن را جایگزین شیر کرد.
27. خوردن برنج چهره را درخشان می‌کند.

 

ارتباط برنج و پروستات

رابطه برنج با پروستات به نوع برنج و وضعیت سلامتی هر فرد بستگی دارد که در ادامه هر کدام را توضیح می‌دهیم.

 تأثیر برنج سفید بر پروستات

مصرف زیاد برنج سفید تصفیه شده، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد. دلیل این امر، شاخص گلیسمی بالای برنج سفید است که می‌تواند به افزایش انسولین و هورمون‌های جنسی مانند تستوسترون منجر شود. سطوح بالای این هورمون‌ها می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.

تأثیر برنج قهوه‌ای بر پروستات

برنج قهوه‌ای، به دلیل سبوس غنی از فیبر که در آن موجود است، می‌تواند به‌سلامت پروستات کمک کند. فیبر به تنظیم هورمون‌ها و سم‌زدایی بدن کمک می‌کند.

چند نکته مهم تغذیه‌ای برای پروستات

مصرف متعادل هر نوع برنجی، چه سفید و چه قهوه‌ای، برای سلامتی پروستات مناسب است.

تنوع در رژیم غذایی و مصرف انواع مختلف غلات، میوه‌ها، سبزیجات و منابع پروتئینی برای سلامت پروستات ضروری است.

برنج هم‌غذای لاغر کننده و چاق‌کننده است. اگر در استفاده از آن زیاده‌روی شود، چاق می‌کند، اگر هر روز به مقدار کمی خورده شود، باعث لاغرشدن می‌شود.

شما هم اگر در این زمینه تجربه‌ای دارید، در قسمت کامنت‌ها تجربه خودتان را بازگو کنید؛ همه ما از این تجربیات ارزشمند بهرمند خواهیم شد.

 

جهت علاقمندی به اطلاعات بیشتر به آدرس Rice رجوع کنید.